Rolnictwo

Wyszukiwarka ś.o.r – MRiRW

Wyszukiwarka ś.o.r

Badanie opryskiwaczy

BADANIA SPRAWNOŚCI TECHNICZNEJ SPRZĘTU DO STOSOWANIA ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN

Jednym z kluczowych elementów warunkujących prawidłowość wykonania zabiegu chemicznej ochrony roślin oraz bezpieczeństwa takiego zabiegu jest stan techniczny sprzętu do stosowania środków ochrony roślin. Nierównomierna dystrybucja pestycydów na opryskiwanej powierzchni niesie ze sobą ryzyko ograniczenia efektywność zabiegu, powodując w konsekwencji konieczność wykonania większej liczby oprysków. Jednocześnie w miejscach, w których ilość zastosowanego środka ochrony roślin jest nadmierna, powstaje zagrożenie nagromadzenia się jego pozostałości w środowisku naturalnym oraz w płodach rolnych. Stosowanie środków ochrony roślin przy wykorzystaniu sprzętu niesprawnego może stwarzać ryzyko powstania skażeń punktowych i utratę zdrowia przez operatora i konsumenta.

Mając na uwadze powyższe na każdym posiadaczu sprzętu do aplikacji środków ochrony roślin ciąży obowiązek przeprowadzania okresowych badań potwierdzających sprawność techniczną sprzętu używanego do stosowania środków ochrony roślin.

Obowiązkowym badaniom podlegają:

1. opryskiwacze ciągnikowe i samobieżne polowe;
2. opryskiwacze ciągnikowe i samobieżne sadownicze;
3. opryskiwacze wyposażone w belkę opryskową montowane na pojazdach kolejowych;
4. sprzęt przeznaczony do stosowania środków ochrony roślin montowany na pojazdach kolejowych;
5. urządzenia przeznaczone do zaprawiania nasion, inne niż przemysłowe;
6. instalacje przeznaczone do stosowania środków ochrony roślin w formie oprysku lub zamgławiania w szklarniach lub tunelach foliowych;
7. sprzęt samobieżny lub ciągnikowy przeznaczony do stosowania środków ochrony roślin w formie granulatu;
8. sprzęt agrolotniczy;
9. sprzęt przeznaczony do stosowania środków ochrony roślin w formie oprysku, inny niż wymieniony nie będący opryskiwaczem ręcznym lub plecakowym, którego pojemność zbiornika przekracza 30 litrów.

Badanie nowego sprzętu przeprowadza się nie później niż po upływie 5 lat od dnia jego nabycia. Następnie badania potwierdzenia sprawności technicznej sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin wyszczególnionego w punktach 1-4 przeprowadza się w odstępach czasu nie dłuższych niż 3 lata. Pozostały wymieniony sprzęt bada się w okresach nie dłuższych niż 5 lat.

Należy pamiętać, że zgodnie z przepisami, stosowanie środków ochrony roślin sprzętem niesprawnym technicznie lub nieskalibrowanym, a także uchylanie się od obowiązku poddawania tego sprzętu badaniom w celu potwierdzenia sprawności technicznej podlega karze grzywny. Ponadto, jeżeli wojewódzki inspektor, w toku kontroli stosowania środków ochrony roślin, stwierdzi, na podstawie wyników badań laboratoryjnych próbek płodów rolnych, że te płody rolne zawierają pozostałości środków ochrony roślin w ilości stwarzającej zagrożenie dla zdrowia konsumenta zakazuje, w drodze decyzji, przeznaczania tych płodów rolnych do spożycia przez ludzi i ich wprowadzania do obrotu oraz określa sposób ich zagospodarowania (art. 46 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin).

Stosowanie ś.o.r

Od dnia 14 czerwca 2011 r., w związku z wejściem w życie przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 1107/2009 (WE) z dnia 21 października 2009 r. dotyczącego wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylającego dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG, które reguluje m.in. zasady stosowania środków ochrony roślin stosowanie przez rolników dawek środków ochrony roślin niższych niż wskazane w etykietach tych środków lub łączenie ich z innymi agrochemikaliaminie jest sprzeczne z prawem.Należy jednak uwzględniać poniższe ograniczenia.

Zgodnie z art. 55 rozporządzenia nr 1107/2009 „środki ochrony roślin muszą być stosowane właściwie. Właściwe stosowanie obejmuje stosowanie zasad dobrej praktyki ochrony roślin i spełnianie warunków ustanowionych zgodnie z art. 31 i podanym w etykietach”. Tym samym obowiązek przestrzegania zapisów etykiety został ograniczony jedynie do tych określonych w niej wymagań, które mają istotne znaczenie dla zdrowia człowieka oraz dla bezpieczeństwa środowiska naturalnego,tj.m.in. maksymalnej dawki środka ochrony roślin, okresu pomiędzy ostatnim zastosowaniem środka ochrony roślin a zbiorem czy też maksymalnej liczby zastosowań środka ochrony roślin w ciągu roku.

Zgodnie z przepisami rozporządzenia nr 1107/2009 nie ma natomiast obowiązku przestrzegania zapisów etykiety środka ochrony roślin, dotyczących jego minimalnej dawki lub możliwości łączenia go z innymi agrochemikaliami (chyba, że etykieta zawierałaby wyraźny zakaz łączenia środka ochrony roślin z określonymi chemikaliami, ze względu na niebezpieczeństwo z tym związane).

Jednocześnie, zgodnie z definicją „dobrej praktyki ochrony roślin”, określoną w art. 3 pkt 18 rozporządzenia nr 1107/2009 „zabiegi z użyciem środków ochrony roślin stosowanych do danych roślin lub produktów roślinnych, zgodnie z warunkami dozwolonego stosowania, są wybierane, dawkowane i planowane tak, aby zapewnić akceptowalną skuteczność przy minimalnej niezbędnej ilości, z właściwym uwzględnieniem miejscowych warunków oraz możliwości zwalczania metodami mechanicznymi i biologicznymi”.

Kontrola i certyfikacja produktów

Pozytywne oddziaływanie ekologicznych metod produkcji na środowisko i na jakość żywności nie ujawnia się zewnętrznie w produktach. Po to by konsument mógł je bezbłędnie rozpoznać na rynku, konieczny jest jednoznaczny system ich identyfikacji. Specjalne oznakowanie nie jest potrzebne, gdy zakupu dokonuje się bezpośrednio u producenta, ale gdy produkty ekologiczne są wprowadzane do obrotu na anonimowy rynek – niezbędne jest poświadczenie zgodności z kryteriami poprzez system certyfikacji.

Wprowadzone w latach 90-ych XX w. regulacje prawne stanowią, że certyfikacja musi być dokonywana przez stronę trzecią, co oznacza, że eko-producenci są kontrolowani przez niezależną, upoważnioną jednostkę kontrolną/certyfikującą.

Kontrola nie oznacza analizy produktu końcowego, lecz dotyczy sposobu produkcji. Przyjmuje się, że jeśli warunki środowiskowe nie budzą zastrzeżeń, to jakość płodów rolnych zależy od sposobu wytwarzania. Kontrola obejmuje właśnie sposób wytwarzania, określony w kryteriach rolnictwa ekologicznego, zapewniający naturalną jakość produktów. Warto podkreślić, że produkty rolnictwa ekologicznego podlegają ogólnym przepisom prawa żywnościowego; ekologiczna metoda produkcji wnosi wartość dodatkową i podlega dodatkowej kontroli.

Na program certyfikacji składają się standardy (kryteria), kontrola (sprawdzanie, czy są one przestrzegane), certyfikacja (poświadczanie przestrzegania kryteriów). Program certyfikacji dysponujący odpowiednim zapleczem (osobowość prawna, kadra fachowa, wyposażenie techniczne) działa według jawnych zasad, jest otwarty dla wszystkich zainteresowanych, niezależny od interesów którejkolwiek ze stron, gwarantuje poufność informacji (ochronę danych gospodarczych).

Certyfikowane gospodarstwa i przetwórnie mogą wprowadzać do obrotu produkty oznakowane jako ekologiczne i opatrywać je unijnym znakiem (logo) żywności ekologicznej, stanowiącym gwarancję takiego stwierdzenia. Dodatkowo można stosować także inne znaki, krajowe i prywatne, a także logo organizacji certyfikującej. Kryteriów rolnictwa ekologicznego nie należy traktować wyłącznie jako instrukcję technologiczną dla producentów, to także rodzaj umowy między producentami i nabywcami żywności, dotyczącej sposobu wytwarzania produktów. Gwarancją dotrzymania warunków umowy jest certyfikat – świadectwo wystawiane przez niezależną jednostkę certyfikującą – w interesie producentów, dla których stanowi przepustkę na rynek eko-produktów oraz konsumentów, dla których jest dowodem wiarygodności tych produktów.

Przetwórstwo produktów

Przetwórstwo oraz dalsze etapy postępowania z eko-produktami, mają na celu zachowanie, w jak największym stopniu, pierwotnej jakości ekologicznych płodów rolnych.

Dopuszczalne są tradycyjne metody mechaniczne, fizyczne, fermentacyjne oraz ograniczona liczba sprawdzonych od lat substancji dodatkowych.

W przetwórstwie nie mogą być stosowane syntetyczne dodatki i substancje wspomagające, jak barwniki, emulgatory, stabilizatory, konserwanty, przeciwutleniacze, substancje powlekające i in. Mikroorganizmy zmienione w drodze inżynierii genetycznej (GMO) ani ich produkty, nie mogą być wykorzystywane w przetwórstwie eko-rolniczym. Napromienianie żywności jest zabronione.

Przechowywanie musi gwarantować odpowiednie warunki magazynowania towaru. Pomieszczenia składowe nie mogą być traktowane pestycydami; wykluczone są toksyczne materiały budowlane, farby, etc.

Transport produktów ekologicznych musi być odpowiedni do ich rodzaju, przy czym produkty muszą być transportowane w zamkniętych i prawidłowo oznakowanych opakowaniach.

Transport produktów luzem może odbywać się między podmiotami objętymi systemem kontroli, wyłącznie pod warunkiem, że każdy z nich prowadzi ewidencję działań transportowych.

Wieloskładnikowe produkty przetworzone muszą zawierać co najmniej 95% składników eko-rolniczych, by dany środek spożywczy mógł być oznakowany jako produkt rolnictwa ekologicznego. Jako składniki konwencjonalne (do 5%) mogą być stosowane wyłącznie produkty wymienione w urzędowym wykazie, ustalanym na szczeblu Komisji Europejskiej (załącznik IX do rozporządzenia 889/2008). Jeśli udział składników certyfikowanych wynosi mniej niż 95%, możliwe jest tylko wymienienie ich w składzie surowcowym, z podaniem ich łącznej procentowej zwartości w masie składników pochodzenia rolniczego.

Dozwolone substancje dodatkowe są wymienione w załączniku VIII rozporządzenia Komisji 889/2008; jest to lista pozytywna: substancje nie zamieszczone w wykazie – nie mają zastosowania w ekologicznej produkcji żywności.

Kryteria ekologicznej produkcji zwierzęcej

wierzęta spełniają w gospodarstwie ekologicznym istotną rolę: usprawniają i jednocześnie zamykają obieg materii. Obecność zwierząt wymusza włączenie do uprawy roślin pastewnych (poszerzenie bio-różnorodności), a przede wszystkim zapewnia gospodarstwu własne nawozy organiczne. Samowystarczalność paszowo-nawozową umożliwia obsada zwierząt 0,5-1,5 DJP/ha. Dopuszczalna obsada to 2 DJP/ha, co w skali roku daje rocznie 170 kg azotuzawartego w odchodach zwierząt.

Warunki chowu i utrzymania zwierząt muszą być zgodne z ich wymaganiami gatunkowymi, czyli –  zapewniać im dobrostan. Regułą jest wychów pastwiskowy latem i dostęp do wybiegów zimą: zwierzęta muszą mieć możliwość ruchu na powietrzu. W budynkach inwentarskich należy im  zapewnić dostateczną wielkość stanowiska, stały dostęp do wody i pasz, wystarczającą ilość światła i naturalną ściółkę.

Zwierzęta dokupywane muszą pochodzić z chowu w gospodarstwach ekologicznych; tylko do celów rozrodu i tylko na określonych warunkach, mogą pochodzić ze źródeł konwencjonalnych. Dopiero po określonym czasie utrzymania w gospodarstwie ekologicznym produkty pochodzące od tych zwierząt mogą być sprzedawane jako eko-rolnicze.

Pasze powinny być wytwarzane w gospodarstwie lub pochodzić z innych gospodarstw ekologicznych; możliwy jest zakup pasz z gospodarstw w okresie konwersji (po upływie 12 miesięcy ekologicznego gospodarowania). W żywieniu zwierząt wyklucza się pasze przemysłowe, zawierające syntetyczne dodatki paszowe.

Okaleczanie zwierząt (kastrowanie, obcinanie kiełków, skracanie dziobów, ogonów, etc.) jest w zasadzie niedozwolone; dopuszcza się jedynie niektóre zabiegi hodowlane i produkcyjne, wykonywane przez wykwalifikowany personel.

Troska o zdrowie i kondycję zwierząt wyraża się w profilaktyce i ściśle wiąże z warunkami utrzymania i żywienia. Leki alopatyczne jak antybiotyki, sulfonamidy, kokcydiostatyki można stosować wyjątkowo, pod kontrolą weterynarza, przy czym okres karencji dla produktów pochodzących od leczonych zwierząt jest dwa razy dłuższy niż określony przez producenta leku. Profilaktyczne podawanie leków jest zabronione, a szczepienia ochronne dopuszczone tylko wtedy, gdy są wymagane urzędowo.

Kryteria ekologicznej produkcji roślinnej

W uprawie roślin kluczowe znaczenie ma odpowiednio zaplanowany płodozmian o kilkuletniej rotacji(minimum cztery lata), z udziałem roślin motylkowatych w plonie głównym, obejmujący wsiewki i  międzyplony chroniące glebę przed erozją.

Podstawą nawożenia jest próchnica (humus) uzyskiwana w procesie kompostowania obornika i/lub innych materiałów organicznych pochodzenia roślinnego i zwierzęcego (obornik, jeśli nie przekompostowany – musi być wstępnie rozłożony).

Nawozy organiczne powinny być wytworzone w gospodarstwie lub pochodzić z innych gospodarstw ekologicznych. Dozwolony jest ograniczony zakup nawozów organicznych z niezbyt intensywnych gospodarstw konwencjonalnych, przy czym powinny one zostać przekompostowane w gospodarstwie ekologicznym.

W bilansie nawozowym bardzo ważną rolę odgrywają rośliny motylkowate, wzbogacające glebę w azot.

Rolnictwo ekologiczne wykorzystuje także nawozy mineralne, ale wyłącznie pochodzenia naturalnego, nieprzetworzone metodami przemysłowymi. Dozwolone nawozy mineralne stosuje się uzupełniająco wtedy, gdy w glebie stwierdzono ich trwały niedobór. Wykaz dozwolonych środków służących utrzymywaniu żyzności gleby jest zawarty w przepisach prawnych UE (załącznik I do rozporządzenia 889/2008).

Materiał siewny i rozmnożeniowy powinien pochodzić z reprodukcji w rolnictwie ekologicznym. Jeśli jest niedostępny na rynku, konieczne jest wnioskowanie o urzędową zgodę na zastosowanie materiału konwencjonalnego, nie zaprawianego chemicznie.

Odchwaszczanie wykonuje się mechanicznie, przy użyciu bron, obsypników, pielników, a w ogrodnictwie – także narzędzi ręcznych. Podstawowym instrumentem ograniczania zachwaszczenia jest właściwie zaplanowany płodozmian.

Jeśli mimo działań profilaktycznych (tworzenie równowagi biologicznej) wystąpi nasilenie chorób czy szkodników, dozwolone są działania interwencyjne, ograniczone do środków fizycznych i biologicznych. Dopuszcza się stosowanie preparatów wirusowych i bakteryjnych, pułapek, substancji feromonowych, wyciągów roślinnych i innych środków naturalnych. Wykaz środków dopuszczonych do stosowania w ochronie roślin stanowi załącznik II do rozporządzenia 889/2008. Niedozwolone jest stosowanie syntetycznych regulatorów wzrostu, ani zaprawianie nasion i materiału sadzeniowego środkami syntetycznymi.

Dokumentacja w IP

Wszystkie czynności prowadzone w uprawach IP muszą być dokumentowane w notatniku integrowanej produkcji roślin, którego wzór jest określony w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 czerwca 2013 r. w sprawie dokumentowania działań związanych z integrowaną produkcją roślin (Dz. U. poz. 788).

Metodyka IP

Metodyka Integrowanej Produkcji

Certyfikacja IP

Zamiar stosowania integrowanej produkcji roślin zainteresowany producent roślin zgłasza corocznie podmiotowi certyfikującemu, nie później niż 30 dni przed siewem albo sadzeniem roślin, albo w przypadku roślin wieloletnich, przed rozpoczęciem okresu ich wegetacji.

Zgłoszenie zawiera:

1) imię, nazwisko oraz adres i miejsce zamieszkania albo nazwę oraz adres i siedzibę producenta roślin;

2) numer REGON, o ile wnioskodawcy taki numer został nadany;

3) numer PESEL, o ile wnioskodawcy taki numer został nadany;

4) datę i podpis wnioskodawcy.

Do zgłoszenia dołącza się:

1) informację o gatunkach i odmianach roślin oraz o miejscu i powierzchni ich uprawy;

2) kopię zaświadczenia o ukończeniu szkolenia w zakresie integrowanej produkcji roślin lub kopię zaświadczenia albo kopie innych dokumentów potwierdzających spełnienie wymagań określonych w art. 64 ust. 4 lub 7 ustawy o środkach ochrony roślin dot. kwalifikacji.

Jeżeli zgłoszenie do systemu IP nie zawiera wymaganych informacji, podmiot certyfikujący wzywa producenta roślin do usunięcia braków w wyznaczonym terminie. W przypadku nieusunięcia braków w wyznaczonym terminie, podmiot certyfikujący informuje na piśmie producenta roślin o odmowie przyjęcia zgłoszenia.

Główny Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa może upoważnić wojewódzkiego inspektora do wykonywania działalności w zakresie certyfikacji w integrowanej produkcji roślin. W takim przypadku zadania podmiotu certyfikującego wykonuje wojewódzki inspektor.